Topraklamalarda Yanlışlar ve Doğrular - İsa Önder İlisu (19 Mart 2011 WIN 2011)

[çona]

herkese selamlar hayırlı işler değerli arkadaşlar kamera montajı yapıyorum kameraların hiç biri metale monteli değil tv ye dvr ile bağladığımda ekranda harmonikler oluşuyor notr ve topraklamayı ölçüyorum 1.6vac gösteriyor topraklamayı tv kablosundan (ac) kestiğimde ekran düzeliyor birçok yerde mecburen böyle yapıyorum meslektaşlarıma danıştığımda hepsi böyle yapıyormuş kimse nedenini bulamadı bilen varsa bildirirse sevinirim allaha emanet olunuz

 

[lethe_x]

Endüstriyel tesislerde topraklamalar nasıl olur bilen arkadaşlar bizleri de aydınlatırsa memnun olurum.

Örneğin benim çalıştığım fabriakada :

1- Temel topraklaması

Betonarme binaların yapımı sırasında yapıların içerisinden geçirdiğimiz galvaniz kaplı şeritlerle ve temelin etrafına döşenmiş galvaniz plakalarla yapılıyor. Daha sonra tüm bu lamalar birleştirilerek Faraday Kafesi oluşturuluyor.

2- Trafolar için işletme topraklaması

Trafonun AG tarafındaki Dağıtım panolarına bağlanılıyor ama tam olarak özellikleri ne olmalıdır bilemiyorum.

3- Yine trafolar için koruma topraklamaları var.

Yine trafoların gövdelerine bağlanıyor. Özellikleri ne olması gerektiği konusunda bi fikrim yok.

Bunlardan hangisini , hangisiyle birbirine bağlamak ya da bağlamamak lazım bilemiyorum. Ben konuya hakim olmadığım için şu an yapılmakta olan topraklama işlerinin de ne derece doğru yapıldığı konusunda hiçbir fikrim yok.

Bu üç tip topraklamanın temel hatlarıyla nasıl olması gerektiği konusunda tecrübeli arkadaşlar bilgi paylaşırsalar çok memnun olurum.

Hayırlı günler

 

[maxemilian]

çok güzel bilgilendirme olmuş. özellikle dogru diye bilinen çok yanlışları yüzümüze vuruyor hakikaten ağzına sağlık hocam.

benim pek bilgim yok ama buradaki yönetmelikte yardımcı olacak bilgiler var özellikle endüstriyel tesisler için.
http://mevzuat.basbakanlik.gov.tr/M...MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch=Topraklamalar

 

[aumat]

2,5 yıl önce bu konuya bir yorum yazmıştım da, şimdi aklıma geldi: IEEE standartlarının ETTY'ye göre geçerli olduğunu sanmıyorum.

ETTY Madde 1- Sondan ikinci paragraf: "Bu Yönetmeliğin Ek’leri ve ilgili Türk Standartları bu Yönetmeliğin tamamlayıcı ekidir. Yönetmelikte olmayan hükümler için EN, HD, IEC ve VDE gibi standartlar göz önüne alınır. Çelişmeler durumunda sıralamaya göre öncelik verilir."

Ayrıca EMO İzmir şubesi tarafından Nisan 2013'te yayınlanan "Elektrik Tesisleri Proje Onay ve Kabul Yönetmeliği Taslağı" başlıklı yazının 22. paragrafında da; IEEE ve IEC standartlarının birçok yerde çelişmekte olduğu, ülkemiz tarafından kabul edilmiş olan standartların IEC ve EN standartları olduğu yer almaktadır.

Buna karşın kendi seminerlerinde IEEE standartlarına atıfta bulunulmasının nedeni ve bunun hukuki dayanağını EMO nasıl açıklıyor, gerçekten merak ediyorum. Mesela, bir proje mühendisi EMO tarafından düzenlenen Sn. Ilısu'nun seminerine (kendisi SMM seminerlerinde de görev alıyordu; şu anki durumu bilmiyorum) katıldı, proje hesaplarında da atıfta bulunulmakta olan IEEE standartlarındaki hesaplama yöntem ve kriterlerini uyguladı; ileriki bir zamanda da tesisin topraklamasından kaynaklanan bir hata mahkemeye, oradan da bilirkişinin önüne geldi diyelim: Kişinin yaptığı hesaplar doğru ve eksiksiz bile olsa, bu uygulamanın Türkiye'de yasal olarak tanınmışlığının bulunmaması ne tür sonuçlar getirir? Topraklama proje ve hesaplamalarının Türkiye yönetmelik ve standartlarına aykırı olarak hazırlandığı ifadesi dahi, kişinin hazırladığı projede yanlış olmamasına karşın, onu en baştan haksız konuma düşürmez mi?

Sn. Ilısu'nun hem bahsi geçen seminerine katıldım, hem de SMM eğitimim sırasında da kendisi görev almıştı. Kendisi halen bu seminerlerde görev alıyorsa, seminerine katılacak bir kişi bu soruları kendisine sormalı bence. Konu hakkında fikri veya bilgisi olan var mı acaba?

 

[^PENSE^]

BANYOYA VE MUTFAĞA muhakkak topraklama çekerim

 

[FAZ FAZ]

Sayın Aumat,
Güzel bir açıdan yaklaşım da bulunmussun, fakat bu husus sadece topraklama tasarımı ile ilgili değildir.
Türkiyede çok önemli sanayi tesislerinde ANSI standardına uygun şalt YG - OG - AG ekipmanlarının kullanıldığını ve satın alınmaya devam edildiğini de belirtmek isterim. Bu sistemler bakanlığın yetkilendirdiği kurumlar tarafından devlet nezdinde projeleri onaylanıyor ve kabul işlemleri yapılıyor.
Şayet kullanacağınız elektirk şebekesinde ANSI standartlarına göre imal edilen malzeme teknik olarak uyuyor ise ve daha uygun bir bütçe ile temin etme imkanın var ise bunun önüne ne geçebilir acaba?
Senin de belirttiğin gibi EN,HD,IEC ve VDE gibi standartlar göz önüne alınır diyor. Buradaki "gibi" kelimesi olmasa idi herşey net olabilirdi. Ama "gibi" kelimesinin açılımı çok geniş olabilir ve tartışmaya açık bir durum oluşturuyor.
Selamlar

 

[aumat]

Sn. Faz Faz, bahsettiğiniz cümlenin bir önceki ve bir sonraki cümlelerini de göz önüne almakta yarar var:

"Bu Yönetmeliğin Ek’leri ve ilgili Türk Standartları bu Yönetmeliğin tamamlayıcı ekidir. Yönetmelikte olmayan hükümler
için EN, HD, IEC ve VDE gibi standartlar göz önüne alınır. Çelişmeler durumunda sıralamaya göre öncelik verilir.
Herhangi bir tesisin bu Yönetmeliğin kapsamına girip girmeyeceği konusunda bir kararsızlık ortaya çıkarsa, Enerji ve Tabii
Kaynaklar Bakanlığının bu konuda vereceği karar geçerlidir."

Buradan da anlaşılacağı üzere, sıralama açısından önce yönetmelik, sonra EN, HD, IEC ve VDE sırasıyla, "gibi" ile ifade edilen benzer yönetmelikler varsa, onlar bu sıralamadaki standartlardan da sonra dikkate alınabilir. Sonuç olarak ise, IEC'de bir konuda bir yöntem var ise, IEEE'de de aynı konuyla ilgili farklı bir yöntem, IEC yöntemi göz önüne alınabilir. Buna karşın, eğer IEC'de değinilmemiş bir konu veya konu için belirli bir yöntem bulunmaması, IEEE'de ise bu konu veya konu ile ilgili bir yöntem varsa, IEEE standartları işte o durum için kullanılabilir. Benim o maddeden anladığım bu. Gerçi yeni çıkması planlanan, ETPKY'de IEEE standartlarına doğrudan atıf yapılıyor ve mevcut yönetmeliklerdekinin aksine, standartlar arası herhangi bir sıralama ifadesi yer almıyor.

 

[FAZ FAZ]

Ben de farkındayım, yeni taslak yönetmelik standartları da değiştiriyor. Bu durum hiç hoş değil bence.
Ülkemizde zaten mühendisliğe yeteri kadar önem ve değer verilmez iken, sorumlu olduğumuz standartların sayısı ve türünün gereksiz yere artması hiç uygun gelmiyor bana. Bu şartnamelerimize her iki standarda (IEC, ANSI) uygun kriterlerin yazılması ve teklif değerlendirmelerin her iki standarda göre yapılması gerekliliğin getiriyor. Sistem ve ekipman gerilim değerlerinin bile farklı olduğu bir standarda hakim olmak gereksiz bir iş yükü anlamına geliyor. Bence zorunda kalınmadıkça IEC standarlarından başka bir standardın kullanılmaması gerekmektedir. Kaç senedir Avrupa Birliğine girmeye çalışıyoruz, bu konuda niye ters bir adım atılıyor onu da anlamış değilim.
Selamlar

 

[aumat]

Sn. İsa Ulusu'nun notları yerine, Sn. İsmail Kaşıkçı'nın notlarının, konuyla ilgilenenlere için çok daha yararlı olacağı görüşündeyim.

 

[endezyarébotan]

Can güvenliğinin paradan daha kıymetli olduğunu insanlara Teknik insanlar olarak bizim anlatmamız lazım. Yönetmeliğin uygulanması için çaba harcamalıyız.