Foruma şöyle bir göz gezdirdiğimde kombileri doğru ve ekonomik kullanmak için gerekli bilgilerin dağınık olarak birçok yerde parça parça bulunduğunu fark edip, konuyu bu başlık altında toparlamaya çalıştım.
Kombilerin sıcaklık ayarı hem konfor şartları açısından, hem de enerji ekonomisi açısından önem arz eder. Isı mühendisliğine göre konfor şartları bakımından bir evin farklı mekanlarının farklı sıcaklıklarda olması gerekir. Bu değerler antre, hol, koridor için 15°C, oturma ve yatak odaları ile mutfaklar için 20°C, banyo için 24°C’dir (Bkz. Makina Mühendisleri Odası Yayınları-Kalorifer Tesisatı Kitabı Yayın No: 352). Evin ısıtma tesisatı projesi bu sıcaklık değerlerine göre yapılır ve buna göre radyatör boyu belirlenir. Doğru projelendirilen ve her mahal için doğru radyatör seçimi yapılmış bir evde kombinin, evin salonunu 20°C sıcaklıkta tutması hedeflenir. Salon 20°C’ye ulaştığında, diğer odaların da projelendirilen sıcaklık değerlerine ulaşması gerekir. Bununla birlikte bazı kullanıcılar için bu konfor sıcaklığı 22°C veya hatta 24°C’ye de çıkabilir. Ancak unutulmamalıdır ki her 1°C oda sıcaklık artışı, yaklaşık % 6 fazla yakıt tüketimi anlamına gelmektedir. Buna rağmen kullanıcı için konfor daha önemliyse talep ettiği sıcaklık o kullanıcının konfor sıcaklığıdır. Kombi kullanıcıları için soru şudur; salonu 20°C sıcaklıkta tutmak için kombinin kalorifer suyu (kazan suyu) sıcaklığı ne olmalıdır? Enerji ekonomisi açısından bakıldığında bu sorunun cevabı “olabilecek en düşük sıcaklık”tır.
Aynı güçte kombisi olan ve aynı büyüklükte iki farklı dairenin birinde radyatör boyut veya kapasiteleri diğerinden daha küçük ise bu durumda ilk daire 60°C kombi kalorifer suyu sıcaklığı ile evi 20°C sıcaklığa ulaştırırken, daha küçük boyutlu veya görünümü aynı olmakla birlikte daha düşük ısıl kapasiteye sahip ucuz bir radyatör kullanılan evde ancak 65°C veya 70°C ile ev ısıtılabilecektir. Bu da, daha fazla doğal gaz tüketimi ve sonuçta daha yüksek doğal gaz faturası anlamına gelir. Kombilerin evi 20°C’de tutması için, hava soğuduğunda kombinin ısıtma sıcaklığının arttırılması, hava ısındığında ise düşürülmesi gerekmektedir. Eğer, kullanıcılar kendilerini her koşulda garantiye almak için kombiyi yüksek sıcaklıkta çalıştırırlarsa bu durumda daha ılık sıcaklıklarda kombi kalorifer suyu gereksiz olarak fazla ısıtılacak, ortam sıcaklığı 20°C’ın üzerine çıkacak ve böylece enerji kaybı yaşanacaktır. Kombi sıcaklığı düşük olursa, çok soğuk havalarda kombi gerekeli ısıyı üretemeyeceği için evde konfor sıcaklığı sağlanamayacaktır.
Bu durumda çözüm; kablolu oda termostatı kullanıyorsak, evin salonuna (yaşama mahalline) konulacak bir oda termostatı ile, kombiyi hedeflenen ev sıcaklığına göre otomatik olarak çalıştırmaktır. Örneğin salonun 20°C olması isteniyorsa oda termostatı 20°C’ye ayarlanır. Kombi, oda 20°C’ye ulaştığında “on-off” çalışan bir oda termostatı tarafından kapatılır. Böylece kombi dış hava sıcaklığına bağlı olarak su sıcaklığını otomatik olarak düşürür veya yükseltir. Yani hava ısındığında kombiyi kısmak, soğuduğunda açmak artık gereksiz olur. Bir kablosuz oda termostatı kullanılması durumunda ise, oda termostatı herhangi bir mahalle sabit olarak bağlanmadığından, evinizin sadece salonunda değil siz nerede bulunuyorsanız oda termostatını da oraya götürmek suretiyle, kombinin o mahallin sıcaklığına göre çalışması sağlanmış olacaktır. Kullanılacak programlanabilir özellikli bir oda termostatı; evi istenilen gün ve zaman aralıklarında istenilen sıcaklıklarda sabit tutar.
Evin konfor sıcaklığını sağlayacak en düşük sıcaklıkta çalıştırılması esasıyla en ekonomik çalışan ve en az gaz faturası getiren kombi tipleri yoğuşmalı kombilerdir. Tam yoğuşmalı kombiler 50°C ve altındaki kombi sıcaklıklarında baca gazındaki gizli ısıyı yoğuşturup konvensiyonel (geleneksel) kombilere göre % 20-30 oranında, 50°C üzerinde ise % 5-9 aralığında daha yüksek verime ulaşırlar. Kısaca çok daha az yakıt tüketimi için yoğuşmalı kombi önerilir. Ancak yoğuşmalı kombilerin yoğuşma yapması için yukarıda bahsettiğimiz gibi su sıcaklığının yaklaşık olarak 50°C üzerine çıkmaması gerekir. Bir evi örneğin 70°C kalorifer suyu sıcaklığı üreten konvensiyonel bir kombi ile ısıtmak için gereken radyatör miktarı ile, 50°C kalorifer suyu sıcaklığında ısıtmak için gereken miktar farklı olacağından radyatör seçiminde bu dikkate alınarak yoğuşmalı kombi kullanımında sürekli yoğuşma yani sürekli en yüksek verim, en az tüketim için daha geniş veya daha uzun radyatör kullanılmalıdır.
Uyurken kombi kalorifer suyu sıcaklığı kaç derece olmalı? Ekonomi sıcaklığının, konfor sıcaklığının altında, yaklaşık 15-18°C civarlarında olması normaldir. Eğer ısıtılan evin ısı izolasyonu iyiyse, gece yatarken kombi tamamen kapatılsa dahi evin sıcaklığı sabaha kadar ekonomi sıcaklık değerine düşmeyecektir. Ancak ısı izolasyonu olmayan ya da yetersiz olan evlerde kombi gün sonunda kapatılırsa, ev gece boyunca çok ısı kaybedecek, hem sabah soğuk bir eve kalkılmış olunacak, hem de bu durumda evi tekrar konfor sıcaklığına getirmek için çok fazla yakıt harcanacaktır.
Sonuç olarak önerimiz, kombilerin gece tamamen kapatılmamasıdır. Gece, kombisi tamamen kapatılan bir evin, gündüz istenilen konfor sıcaklığına gelmesi için harcanacak enerji, gece, evin ekonomi sıcaklığında tutulması için harcanacak enerjiden daha çok olacaktır. Yapılması gereken, yatarken kombinin kısılması ya da en ideali, programlanabilir bir kablosuz oda termostatı alınarak her şeyin onun kontrolüne bırakılması, böylece hem konforlu, hem de ekonomik çalıştırmanın sağlanmasıdır.
Kombilerin sıcaklık ayarı hem konfor şartları açısından, hem de enerji ekonomisi açısından önem arz eder. Isı mühendisliğine göre konfor şartları bakımından bir evin farklı mekanlarının farklı sıcaklıklarda olması gerekir. Bu değerler antre, hol, koridor için 15°C, oturma ve yatak odaları ile mutfaklar için 20°C, banyo için 24°C’dir (Bkz. Makina Mühendisleri Odası Yayınları-Kalorifer Tesisatı Kitabı Yayın No: 352). Evin ısıtma tesisatı projesi bu sıcaklık değerlerine göre yapılır ve buna göre radyatör boyu belirlenir. Doğru projelendirilen ve her mahal için doğru radyatör seçimi yapılmış bir evde kombinin, evin salonunu 20°C sıcaklıkta tutması hedeflenir. Salon 20°C’ye ulaştığında, diğer odaların da projelendirilen sıcaklık değerlerine ulaşması gerekir. Bununla birlikte bazı kullanıcılar için bu konfor sıcaklığı 22°C veya hatta 24°C’ye de çıkabilir. Ancak unutulmamalıdır ki her 1°C oda sıcaklık artışı, yaklaşık % 6 fazla yakıt tüketimi anlamına gelmektedir. Buna rağmen kullanıcı için konfor daha önemliyse talep ettiği sıcaklık o kullanıcının konfor sıcaklığıdır. Kombi kullanıcıları için soru şudur; salonu 20°C sıcaklıkta tutmak için kombinin kalorifer suyu (kazan suyu) sıcaklığı ne olmalıdır? Enerji ekonomisi açısından bakıldığında bu sorunun cevabı “olabilecek en düşük sıcaklık”tır.
Aynı güçte kombisi olan ve aynı büyüklükte iki farklı dairenin birinde radyatör boyut veya kapasiteleri diğerinden daha küçük ise bu durumda ilk daire 60°C kombi kalorifer suyu sıcaklığı ile evi 20°C sıcaklığa ulaştırırken, daha küçük boyutlu veya görünümü aynı olmakla birlikte daha düşük ısıl kapasiteye sahip ucuz bir radyatör kullanılan evde ancak 65°C veya 70°C ile ev ısıtılabilecektir. Bu da, daha fazla doğal gaz tüketimi ve sonuçta daha yüksek doğal gaz faturası anlamına gelir. Kombilerin evi 20°C’de tutması için, hava soğuduğunda kombinin ısıtma sıcaklığının arttırılması, hava ısındığında ise düşürülmesi gerekmektedir. Eğer, kullanıcılar kendilerini her koşulda garantiye almak için kombiyi yüksek sıcaklıkta çalıştırırlarsa bu durumda daha ılık sıcaklıklarda kombi kalorifer suyu gereksiz olarak fazla ısıtılacak, ortam sıcaklığı 20°C’ın üzerine çıkacak ve böylece enerji kaybı yaşanacaktır. Kombi sıcaklığı düşük olursa, çok soğuk havalarda kombi gerekeli ısıyı üretemeyeceği için evde konfor sıcaklığı sağlanamayacaktır.
Bu durumda çözüm; kablolu oda termostatı kullanıyorsak, evin salonuna (yaşama mahalline) konulacak bir oda termostatı ile, kombiyi hedeflenen ev sıcaklığına göre otomatik olarak çalıştırmaktır. Örneğin salonun 20°C olması isteniyorsa oda termostatı 20°C’ye ayarlanır. Kombi, oda 20°C’ye ulaştığında “on-off” çalışan bir oda termostatı tarafından kapatılır. Böylece kombi dış hava sıcaklığına bağlı olarak su sıcaklığını otomatik olarak düşürür veya yükseltir. Yani hava ısındığında kombiyi kısmak, soğuduğunda açmak artık gereksiz olur. Bir kablosuz oda termostatı kullanılması durumunda ise, oda termostatı herhangi bir mahalle sabit olarak bağlanmadığından, evinizin sadece salonunda değil siz nerede bulunuyorsanız oda termostatını da oraya götürmek suretiyle, kombinin o mahallin sıcaklığına göre çalışması sağlanmış olacaktır. Kullanılacak programlanabilir özellikli bir oda termostatı; evi istenilen gün ve zaman aralıklarında istenilen sıcaklıklarda sabit tutar.
Evin konfor sıcaklığını sağlayacak en düşük sıcaklıkta çalıştırılması esasıyla en ekonomik çalışan ve en az gaz faturası getiren kombi tipleri yoğuşmalı kombilerdir. Tam yoğuşmalı kombiler 50°C ve altındaki kombi sıcaklıklarında baca gazındaki gizli ısıyı yoğuşturup konvensiyonel (geleneksel) kombilere göre % 20-30 oranında, 50°C üzerinde ise % 5-9 aralığında daha yüksek verime ulaşırlar. Kısaca çok daha az yakıt tüketimi için yoğuşmalı kombi önerilir. Ancak yoğuşmalı kombilerin yoğuşma yapması için yukarıda bahsettiğimiz gibi su sıcaklığının yaklaşık olarak 50°C üzerine çıkmaması gerekir. Bir evi örneğin 70°C kalorifer suyu sıcaklığı üreten konvensiyonel bir kombi ile ısıtmak için gereken radyatör miktarı ile, 50°C kalorifer suyu sıcaklığında ısıtmak için gereken miktar farklı olacağından radyatör seçiminde bu dikkate alınarak yoğuşmalı kombi kullanımında sürekli yoğuşma yani sürekli en yüksek verim, en az tüketim için daha geniş veya daha uzun radyatör kullanılmalıdır.
Uyurken kombi kalorifer suyu sıcaklığı kaç derece olmalı? Ekonomi sıcaklığının, konfor sıcaklığının altında, yaklaşık 15-18°C civarlarında olması normaldir. Eğer ısıtılan evin ısı izolasyonu iyiyse, gece yatarken kombi tamamen kapatılsa dahi evin sıcaklığı sabaha kadar ekonomi sıcaklık değerine düşmeyecektir. Ancak ısı izolasyonu olmayan ya da yetersiz olan evlerde kombi gün sonunda kapatılırsa, ev gece boyunca çok ısı kaybedecek, hem sabah soğuk bir eve kalkılmış olunacak, hem de bu durumda evi tekrar konfor sıcaklığına getirmek için çok fazla yakıt harcanacaktır.
Sonuç olarak önerimiz, kombilerin gece tamamen kapatılmamasıdır. Gece, kombisi tamamen kapatılan bir evin, gündüz istenilen konfor sıcaklığına gelmesi için harcanacak enerji, gece, evin ekonomi sıcaklığında tutulması için harcanacak enerjiden daha çok olacaktır. Yapılması gereken, yatarken kombinin kısılması ya da en ideali, programlanabilir bir kablosuz oda termostatı alınarak her şeyin onun kontrolüne bırakılması, böylece hem konforlu, hem de ekonomik çalıştırmanın sağlanmasıdır.
