Şantiye içinde kullanılan elektriği nasıl hesaplarım?

[mebo]

Arkadaşlar ben bir baraj şantiyesinde mühendisim. Proje müdürümüz benden şantiye içinde kullanılan elektriği bölge bölge hesaplamamı istedi (Konkasör tesisleri, beton santralleri...). Bende her bölüm için üç faz sayaç alıp taktırdım. Ancak faturada gözüken kwh değerleri ile benim bulduğum kwh değerleri birbirini tutumuyor. Benim bu durumla ilgili birkaç sorum olacak. Öncelikle bazı bilgileri vereyim. Ondan sonra soruları soracağım.

1- Elektriğimizi 35 km mesafede bulunan bir trafo merkezinden alıyoruz. 31500 v (31,5 kv) olarak geliyor. Hat kendi hattımız (2x3/0 hat). hat başında direk ayırıcı barasından elektrik alıyoruz. Sayacımız hat başında. Faturada dağıtım bedeli ve iletim bedeli gözüküyor. Hat bizim olmasına rağmen bu bedelleri bizden alabilirler mi? Ayrıca trafo kaybı bedelide alyorlar.

2- Hat başındaki sayaç çarpanı 6300. akım trafosu oranı 100/5. Gerilim trafosu oranı 31500/100. Çarpanı ise 20x315 den buluyorum. Şantiyedeki kendi sayaçlarımızda ise çarpan değerini sadece akım trafosu oranına göre hesaplayoruz. örneğin geçen ay gündüz tarifesinde fatura üzerinde gözüken tüketim 730000 kwh. Benim bulduğum ise yaklaşık 500000 kwh. Arada 230000 kwh kayıp gözüküyor. Bu kayıp şantiye içinde kullanılan trafolardan ve hattın uzunluğundan kaynaklanabilir mi? Şantiyede kullanılan trafoların güçleri aşağıda belirttim.

17 adet 400 kva.
5 adet 1600 kva.
1 adet 1250 kva.
2 adet 1000 kva.
1 adet 2000 kva.
1 adet 250 kva.
6 adet 200 kva.
1 adet 50 kva.

 

[osiloski]

Kurulu gücünüz yaklaşık 20 MVA gözüküyor. 730.000 kWh enerji bir ayda kullanılırsa anlık gücünüz yaklaşık 1000 kVA yapar. Buda gösteriyor ki hat ve trafo kayıplarınız oldukça fazla. 230.000 kWh farkda büyük ihtimal buradan kaynaklanıyor. Sistemde boşta yükünüz çok gözüküyor. Kullanmadığınız trafoları seksiyoner veya kesicisinden ayırarak trafodan kaynaklanan demir kayıplarını (boşta çalışma kaybı) önleyebilirsiniz. 20 MVA'lık bir trafo kurulu gücü epey bir demir kaybı yaklaşık 100 kVA düşünürsek, bunun üzerine hattınızın ve çalışan trafolarınızın bakır kayıplarını eklersek 230.000 kWh rakamına ulaşabiliriz. Kullanmadığınız boştaki trafoları devreden çıkarırsanız, 230.000 rakamı bir miktar daha düşebilir. Trafo kaybı bedeli alınmaması lazım. Ölçümünüz dediğinize göre yüksek gerilimden yapılıyor. Trafo kaybı sadece AG'den ölçüm yapılan trafolardan alınması lazım.

 

[mebo]

Cevabınız için teşekkürler. Peki trafo bakır ve demir kayıpları ile hat kaybının hesabı için elinizde bir formül varmı? Birde dağıtım bedeli ve iletim bedeli alınması yasal mı? Yalnız 730 bin kwh saat sadece gündüz tarifesi. Toplam tüketim 1.5 milyon kwh. Ayrıca anlık çektiğimiz güç 3,8 mva civarlarında.

 

[osiloski]

Formül yok. EMO ajandasında trafoların boşta kayıplarını (demir kayıpları) gösteren bir çizelge var. Buna göre 400 kVA bir trafonun 900 watt boşta çalışma kaybı var. İlkinde ben biraz hesap makinası kullanmadan kafadan hesap yaptığımdan yaklaşık 100 kVA demiştim. EMO ajandasına göre hesaplarsan, yaklaşık 40 kVA bir boşta kaybın söz konusu. Anlık çektiğiniz güçte yaklaşık 4 MVA'imiş. Buradan hattındaki trafoların %20 yüklü olduğu ve trafo bakır kayıplarınında yaklaşık 100 kVA olduğunu söyleyebiliriz. Hattın çift devre piegeon(3/0) mış hattının bakır kayıpları %3 olduğunu düşünürsek yaklaşık 150 kVA'da buradan gelir. 300 kVA bir aylık gündüz döneminde yaklasık 100.000 kWh kayıp. Yani sayacınız hatalı kaydediyor olabilir veya endeksleri hatalı almış olabilirsiniz. Sayacının yanına EDAŞ'tan müsaade alarak kontrol amaçlı bir sayaç takıp ölçüye esas amaçlı sayacını aylık kontrol edebilirsin. İletim ve Dağıtım bedelini her halükarda ödemeniz gerekiyor. Çünkü size gelen elektrik Keban, Atatürk, Karakaya gibi binlerce km. uzaklıktaki yerlerden milyarlarca liraya malolan 154 ve 380 kV'luk iletim hatlarıyla geliyor. Trafo merkezinden sizin hatbaşınıza da 35 km'lik bir EDAŞ hattı varmış. Bunların Bakım, onarım, tadilat ve amortisman giderleride sizden iletim ve dağıtım bedeli olarak çektiğiniz enerjiyle doğru orantılı olarak tahsil edilmesi yasal ve mantıklıdır. Ancak trafo kaybı almamaları lazım. Çünkü ölçümünüz hat başından yapıldığından sayacınız trafo ve hattınızın kayıplarını milimetrik olarak size otomatik olarak fatura etmektedir. Trafo kayıbı için görevli EDAŞ'la görüşün derim.

 

[elek]

Kompanzasyonun durumu nedir?

 

[mebo]

Sayın osiloski 35 km' lik hat edaş hattı değil. Hattı kendimiz çektik. Onun için bakım, onarım gibi giderleri alamazlar.

elek - Kompanzasyonun durumu nedir?

Kompanzasyondan yana hiçbir sıkıntımız yok. Son 6 aydır hiç cezaya girmedik.

 

[elek]

Sayın osiloski 35 km' lik hat edaş hattı değil. Hattı kendimiz çektik. Onun için bakım, onarım gibi giderleri alamazlar.



.

Enerji müsaade belgesi sizde mevcut ise , orada yazılanlarda bilgilendirici olabilir.
ama bir yandan da hattın geçici olduğunu düşünürsek...

 

[osiloski]

Hattı TEİAŞ'ın trafo merkezinden itibaren siz çekseniz bile TEİAŞ trafo merkezindeki bara EDAŞ'ın mülkiyetindeki bara olduğundan dağıtım bedeli alınması gerekir diye düşünüyorum. EDAŞ 'ın dağıtım bedeli almaması için trafo merkezinin tamamen size tahsis edilmesi gerekir diye düşünüyorum(OSB'ler gibi).